اطلاعات جغرافیایی
ائل گلی در شهر تبریز واقع شده است و این شهر نیز به دلیل کوهستانی بودن در اغلب روز‌های سال آب و هوای نسبتا سردی دارد. البته زمستان‌های سرد این شهر نیز شهرت زیادی دارد، اما در تابستان و اغلب روز‌های بهار، هوای این منطقه متعادل است و گردشگران می‌توانند ساعات خوبی را در آن ائل گلی سپری کنند. میانگین بارش سالانه نیز در این شهر ۳۱۰ میلی‌متر بوده و ۱۰۴ روز از سال نیز هوای این شهر یخبندان است.
ائل گلی تقریبا در بخش اصلی شهر واقع شده و به همین دلیل در نزدیکی جاذبه‌های اصلی قرار دارد. اگر گردشگر هستید، می‌توانید بعد از بازدید از این مکان به سراغ مقبره‌الشعرا (مقبره شهریار) بروید و سپس بازار قدیمی شهر را برای بازدید انتخاب کنید.
ویژگی‌های ائل گلی
شاه گلی به معنای استخر شاه است و این مکان در ابتدا استخری بوده است که در زمان آق قویونلو‌ها ایجاد شده بود و در دوران صفویه نیز گسترش یافت. پیش از روی کار آمدن صفویان، این استخر بزرگ‌ترین منبع ذخیره آب جهت آبیاری باغ‌های شرق تبریز بود. صفویان نخاله، شن و ماسه‌های این استخر را خالی کردند و دور آن دیوار کشیدند. استخر مذکور در آن زمان ۱۲ متر عمق داشت. در دوران قاجار نیز مسیر‌هایی در اطراف این استخر ایجاد شد و درختان تبریزی و بید مجنون در اطراف این مکان برای تزئین و تبدیل آن به گردشگاه کاشتند.
در دوران پهلوی این مکان به شهرداری واگذار شد تا آن را تبدیل به گردشگاهی عمومی کند و در این زمان بود که اولین تعمیرات اساسی در محل مذکور انجام شد. در حال حاضر این استخر ابعادی در حدود ۲۰۰ در ۲۰۰ متر دارد که عمق آن در گوشه شرقی از ۳ متر تا ۹ متر در کناره دهانه متفاوت است. البته در گذشته ابعاد استخر بزرگ‌تر بود و کف آن نیز طبیعی بود، اما در حال حاضر به دلیل ایجاد باغچه در اطراف آن، ابعادش تا حدودی کاهش یافته است.
آب این استخر نیز توسط یکی از رودخانه‌های لیقوان که از نزدیکی روستای چاوان می‌گذرد، تأمین و به شکل جویباری از سمت جنوب شرقی دریاچه وارد آن می‌شود.
در فصل زمستان آب دریاچه یخ می‌زند و نمای متفاوتی به محیط اطرافش می‌بخشد. در این مدت ماهی‌هایی که در آب آن زندگی می‌کنند، نمی‌توانند به بخش بالایی آب برسند و در نتیجه روند رشدشان آرام‌تر می‌شود. لازم به ذکر است که در زبان ترکی گُل (گوُل) به معنای استخر است و شاه گلی یا ائل گلی معنای استخر شاه یا مردم نامیده می‌شود. البته این مکان در ابتدا شاه گلی نام داشت و بعد از انقلاب به ائل گلی تغییر نام یافت. آقای بهروز خاماچی بر این باور است که کلمه شاه در این مکان به معنای خود شاه نبوده است و به معنی بزرگ و باعظمت به کار برده شده است.
مقابل استخر نیز تپه نسبتا بزرگی وجود دارد که کاملا درخت‌کاری شده و زیبای قابل توجهی دارد. اصلی‌ترین مورد که توجهات را در فصل بهار و تابستان در این پارک جلب می‌کند، گل‌کاری‌های زیبایی است که در بخش‌های مختلف پارک دیده می‌شود. در حال حاضر نیز دورتادور استخر و بخش‌های مختلف پارک با گل‌های لاله رنگارنگ تزئین شده‌اند.
کاخ ائل گلی
در وسط استخر ائل گلی بنایی به شکل هشت ضلعی و دو طبقه وجود دارد که با نام کاخ ائل گلی شناخته می‌شود. این بنا در حال حاضر به‌عنوان رستوران مورد استفاده قرار می‌گیرد. البته ساختار فعلی این بنا همان ساختار اولیه‌اش نیست. کاخ ائل گلی در ابتدا خشتی بود و سپس در سال ۱۳۴۶ تخریب و ساختمان جدید جایگزین آن شد. هشتمین پسر عباس میرزا، با نام قهرمان میرزا، این بنا را گسترش داد و تبدیل به گردشگاه سلطنتی برای درباریان قاجار کرد.
مسیری در وسط استخر ائل گلی وجود دارد که انتهای آن به این بنا متصل می‌شود و در واقع امارت مذکور در وسط استخر و به صورت شبه جزیره قرار گرفته است که بر حس و حال جالب آن می‌افزاید. در حال حاضر در این استخر قایقرانی هم انجام می‌شود و خانواده‌ها می‌توانند از آن‌ها استفاده کنند.
امکانات و خدمات رفاهی
همان‌طور که گفته شد، ائل گلی مکانی تفریحی است که امکانات لازم نیز برای آن در نظر گرفته شده است. در یکی از ورودی‌های این پارک (در بخش خارجی) غذاخوری‌های بسیاری وجود دارند که اغلب‌شان نیز محیط باصفایی دارند. در کاخ ائل گلی که اکنون به‌عنوان تالار مورد استفاده قرار می‌گیرد، گردشگران می‌توانند غذا‌های مورد نظرشان را میل کنند.
در حال حاضر هتل‌های زیادی در اطراف این پارک ساخته شده‌اند که یکی از اصلی‌ترین آن‌ها هتل ۵ ستاره پارس ائل گلی است. این هتل ۱۷ طبقه، دارای رستوران گردان است. حضور هتل‌های مختلف در اطراف این پارک باعث شده که ائل گلی تبدیل به مکانی شناخته شده و جهانی شود و مسافران زیادی به گردش در آن بپردازند.
ولی آنچه که با ناآگاهی و عدم توجه مسئولین صورت گرفته، این است که این هتل ۱۷ طبقه به اجازه‌ی هر شخصی که ساخته شده است، در حریم این باغ تاریخی واقع شده و ارتفاع آن باعث تخریب خط منظر این باغ شده است.
این مورد در بسیاری از بافت‌ها و بنا‌های تاریخی ایران انجام می‌شود و باعث خدشه‌دار شدن اصالت و ارزش آن مکان تاریخی می‌شود که این مورد نیز در عدم ثبت تاریخی اثر در یونسکو تاثیر دارد.
در ائل گلی باغ وحشی نیز با همین نام وجود دارد و امکانات تفریحی دیگری نیز نظیر سورتمه و وسایل بازی در آن دیده می‌شود. لازم به ذکر است ائل گلی در ۲۷ بهمن ۱۳۸۷ با شماره ۲۴۷۷۴ در آثار ملی ایران به ثبت رسید.
