به گزارش
بلاغ، در كتاب بابل سرزمين طلای سبز، ساختمان کیجاتکیه در حمزهكلای بابل كه در شمالغربی شهر قرار گرفته است را به دوران سلطنت ناصرالدينشاه قاجار و سال 1306 هجری قمری نسبت داده كه هـزينه ساخت آن را دو دختر جوان از محل فروش جهيزيه خود تأمين کردند و گفته میشود دو سال بعد هـر دوی آنان بر اثر بيماری مهلک درگذشتند.
سقانفار و بنای این تکيه کاملاً نوساز است اما بنای سقانفار به همان سبک اوليه دوره قاجاريه باقی ماند.
در حال حاضر ساختمان كيجاتكيه كاملا تخريب و بازسازی شده و تنها سقانفار آن باقی است.
ستونهای مارپیچ و سرستونهای دهان اژدری و نقاشیهای اساطیری آن، این سقاتالار(موقوفه حضرت ابوالفضل(ع) برای عزاداری در محرم) را زیباترین سقاتالار ایران کرده است و گستردگی موضوعات اساطیری و داستانی منقوش بر در و دیوار و سقف این بنا، کیجاتکیه را شگفتانگیزترین و دیدنیترین اثر تاریخی بابل ساخته که از شهرت ملی برخوردار است.
اطراف آن در دهه 1320 هجری شمسی با آجرهایی به رنگ قرمز و قطع خشتی با بندکشی سفيد تعمير شده و دارای نقوش هندسی بسيار زيبا به شکل پرنده، گلدان، درخت سرو و نقوش هندسی مدور و محوطه آن قبرستان است.
هر چند در ضلع شمالی بنا، در و پنجره آلومينيومی نصب کردند اما اين سقانفار را میتوان از گوياترين نمونه معماری مقدس به شکل مکعب، بنای کعبه در شمال ايران دانست.
سقانفار شامل دو طبقه با پوشش سفال به طريق شيروانی است. ستونها به صورت کندهکاری و قسمت سقف از طرحها و نقشهای متنوعی تشکيل شده که شامل نقوش انسانی نظير سربازان با آلات جنگی مانند طبل و شيپور، نقاره، صحنههايی از زندگی کشاورزی مانند بذرپاشی، شخمزنی، دامداری، ماهیگيری و هيزمشکنی، صحنههای حماسی مانند نبرد رستم با ديو سپيد، تصوير ضحاک ماردوش و نقوش ترکيبی مانند سر زن به بدن پرنده و خرطوم فيل، زرافه، گرگ، گوسفند، اسب، نقوش گياهی و اسليمی به همراه انواع ميوههای محلی يا بهشتی و اطراف آن و زير سقف مرثيه دوازده بند محتشم کاشانی با خط خوش نستعليق حاجیآقا بارفروش نوشته شده است.
بر يكی از تختههای سقف با خطی خوش نوشته است: بانی اين سقاتالار (کیجاتکیه) مشهدی علی خان/عمل نجاری از مشهدی داداش نوائی سنه 1306
گرداگرد اين فضای اصلی راهـروئی است كه پهنای آن در حدود يک متر است و قسمت زيرين اين سقاتالار را چون روغن زده بودند بسيار تازه بود.
نقش و نگار اين قسمت كمتر از قسمت بالا است. اين قسمت شامل 10 ستون است كه دو به دو نقشهای كندهكاریهای آنها يكی است.
دو عدد از آنها لاچ لنگری مارپيچ و دو عدد لاچ لنگری هـفت و هـشت و مابقی ستونهای چهارسوی پخزده است كه وسط آنها نقش كندهكاری دارد.
سر ستونهای چهار كنج، دهـان اژدری است، كه اژدهـای آن را از داخل رنگآميزی كردند و سر هـر اژدهـا شاخی از چوب دو سه شاخه نظير شاخ گوزن که شاخهای اژدهـا به طرف پائين است.
درباره وجه تسميه کیجاتکیه آمده که بيماری وبا در محله حمزهکلا شايع شده بود که افراد محله را يکی پس از ديگری به کام مرگ میفرستاد، تا اينکه دو تن از دختران نذر کردند اگر مردم از اين بيماری نجات يابند آنها تمام جهيزيه خود را بفروشند و تکيه بسازند. نذر آنها اجابت شد، پول جهاز را زمين خريدند و مابقی را صرف ساخت تکيه کردند. دو سال بعد هر دو آنها بر اثر بیماری در گذشتند و تکيه به اين نام معروف شد.