برنامه ها و تسهیلات بازنشستگی در کشورهای مختلف

در همین راستا روزنامه گاردین چندی پیش در گزارشی به تحلیل و بررسی چند کشوری پرداخت که با تهیه برنامه های مشخص سعی کرده اند تا حدود زیادی رضایت این بخش از شهروندان خود را جلب کنند. در ادامه تعدادی از این کشورها و مزیت های ارائه شده در برنامه های بازنشستگی آنها مورد تحلیل قرار می گیرد.

ایالات متحده آمریکا

مرکز حقوق بازنشسته ها در واشنگتن دی سی و مرکز سیاست گذاری بازنشسته ها در گزارشی اعلام کردند که حدود 44.7 میلیون نفر از شهروندان آمریکا بالای 65 سال هستند. بنا بر این گزارش، حدود نیمی از آنها به طور سالانه درآمدی کمتر از 20 هزار دلار دارند. بیشتر بازنشسته های آمریکایی حقوق خود را از طریق امنیت اجتماعی دریافت می کنند که در واقع برنامه بیمه اجتماعی فدرال است که مردم از طریق مالیات مستقیم در آن نقش دارند و در نبود برنامه ملی بازنشستگی، منبع درآمد بسیاری از افراد بازنشسته این کشور  به حساب می آید.

 

 

گفته می شود حدود 85 درصد از افراد سالخورده آمریکا به طور ماهانه از مزایای امنیت اجتماعی بهره مند می شوند. میانگین حقوق سالانه کارگران بازنشسته از طریق امنیت اجتماعی حدود 16 هزار دلار است. از هر پنج آمریکایی بالای 65 سال، سه نفر حقوق و مزایای امنیت اجتماعی دریافت می کنند که امری مهم برای آمریکایی های کم درآمد به حساب می آید.

بر اساس شاخص های بین المللی، ماهیت مناسب پرداخت های امنیت اجتماعی و تکیه فراوان بر آن بدین معناست که ایالات متحده در مقایسه با دیگر کشورها، طیف گسترده تری از افراد سالخورده و فقیر را تحت پوشش برنامه های بازنشستگی خود قرار می دهد. یکی از مهم ترین خدمات عمومی برای افراد سالخورده در آمریکا، خدمات درمانی است؛ در واقع یک نظام بیمه سلامت ملی است که تقریبا پوششی عمومی دارد. اگرچه این برنامه در بخش خدمات درمانی و مراقبت های پیشگیرانه برای افراد سالخورده بسیار مناسب است، اما در بخش مراقبت های طولانی مدت با موانعی روبروست.

ژاپن

آن طور که رسانه های این کشور گزارش داده اند، از هر چهار ژاپنی یک نفر بالای 65 سال یا بالاتر از آن را دارد. برآورد شده این میزان تا سال 2025 به یک نفر از هر سه نفر برسد. با توجه به این که امید به زندگی در میان مردان و زنان ژاپنی یکی از بالاترین ها در سطح جهان است، مقامات توکیو به فکر افتاده اند برای تامین رفاه جمعیت این کشور در دهه های آتی به دنبال برنامه های جامعی باشند که در آینده تعداد کمتری از جمعیت شاغل این کشور هزینه پرداخت کنند.

 

 

انتظار می رود هر شهروند ژاپنی 20 تا 59 ساله در برنامه بازنشستگی ملی ثبت نام کند اما با رسیدن به 65 سالگی فقط افرادی مجاز به دریافت حقوق بازنشستگی هستند که به مدت 25 سال حداقل هزینه ها را پرداخت کرده باشند. کارگران تمام وقت کارخانه و همسران آنها به صورت خودکار تحت پوشش برنامه بازنشستگی قرار می گیرند و علاوه بر حقوق بازنشستگی دولتی، هزینه های اضافی نیز دریافت می کنند. دولت ژاپن تخمین می زند حدود 85 درصد از نیروی کاری این کشور، تحت پوشش این برنامه قرار دارد.

یکی از مزیت ها این است که هزینه سوخت برای افراد کم درآمد در دوران بازنشستگی پایین تر از دیگر اقشار جامعه خواهد بود. در صورتی که افراد 75 ساله یا بالاتر باشند و حقوق بالایی هم نداشته باشند، هنگام مراجعه به مراکز درمانی فقط لازم است ده درصد هزینه ها را پرداخت کنند. البته افراد زیر این سن نیز ملزم به پرداخت سی درصد این هزینه ها هستند. در این میان برخی از شهرها نیز مزیت هایی در نظر گرفته اند که بر اساس آن افراد سالخورده و بازنشسته ساکن در آنجا می توانند در طول یک سال، سفرهای نامحدودی داشته باشند.

استرالیا

در حال حاضر سن و مدت زمان کار استرالیایی ها بیشتر شده است. تا سال 2013، تعداد استرالیایی هایی که 65 ساله یا بیشتر بودند، در مقایسه با پنج سال پیش از آن، حدود 530 هزار نفر افزایش داشتند. در این میان گزارش شده 17 درصد از افرادی که 45 سال یا بیشتر داشتند، انتظار می رود تا 70 سالگی به کار مشغول باشند.

 

در همان سال نیمی از مردان بازنشسته این کشور اعلام کردند حقوق و پاداش های بازنشستگی تنها منبع درآمدی آنها به حساب می آید. هم اکنون استرالیایی ها سال های بیشتری به کار مشغول هستند. پرداخت ها برای دوران بازنشستگی (8.5 درصد از حقوق که توسط کارفرما پرداخت می شود) در استرالیا از سال 1992 اجباری شده است.

دولت استرالیا حقوق بازنشستگی را در اختیار آن دسته از افراد بالای 65 سال قرار می دهد که حداقل 10 سال در این کشور زندگی کرده باشد. گزارش شده حدود 60 درصد از این بخش از جامعه استرالیا، واجد دریافت این حقوق و مزایا هستند. از سوی دیگر، اگر افراد پس از رسیدن به سن بازنشستگی همچنان تمایل به کار داشته باشند، دولت مزیت ها و محرک های ویژه ای همچون کاهش میزان مالیات در اختیار آنها قرار می دهد.

حقوق بازنشستگی هر دو هفته یک بار پرداخت می شود که برای افراد مجرد 392 پوند و برای افراد متاهل به هر زوج 296 پوند است. هزینه اضافی نیز حدود 33 پوند در همان بازه زمانی دو هفته یک بار در اختیار افراد قرار می گیرد که برای تحت پوشش قرار دادن هزینه های دارویی و درمانی است.

روسیه

سن بازنشستگی قانونی در روسیه از بسیاری از کشورهای این قاره پایین تر است به طوری که مردان در 60 سالگی و زنان در 55 سالگی به این مرحله می رسند. بحث های فراوانی برای افزایش سن بازنشستگی در روسیه مطرح شده است اما با توجه به این که امید به زندگی مردان روس کمی بیش از 60 سال است، در نتیجه این اقدام چندان طرفدار ندارد. با این حال وزیر دارایی روسیه چندی پیش اعلام کرد سن بازنشستگی باید به تدریج افزایش یافته و برای مردان و زنان به 63 سال برسد. همچنین این بحث در بین مقامات روسیه مطرح است که معیار درآمد برای بازنشسته ها معرفی شود. در حال حاضر چنین وضعیتی وجود ندارد و افرادی که از منابع مختلف پول دریافت می کنند، می توانند ادعای دریافت حقوق بازنشستگی داشته باشند.

 

کارگرانی که فعالیت آنها جزو حرفه های سخت محسوب شده یعنی افرادی که بیش از 15 سال در مناطق شمالی روسیه کار کنند یا مادرانی که بیش از 5 فرزند دارند، زودتر از بقیه در لیست دریافت حقوق و مزایای بازنشستگی قرار می گیرند. نظام جدیدی در حال آغاز به کار در این زمینه است که میزان حقوق بازنشسته ها را بر اساس تعداد سال های فعالیت آنها مشخص می کند.

در حال حاضر مبنای حقوق بازنشستگی دولتی به صورت ماهانه حدود 40 پوند است که البته موارد دیگری نیز به آن اضافه شده و به طور میانگین به 110 پوند می رسد. در این میان برخی از مناطق مزیت های ویژه ای نیز دارد؛ به عنوان مثال افراد بازنشسته ای که بیش از 10 سال در مسکو زندگی کرده باشند، حداقل میزان حقوق شان به حدود 120 پوند در ماه می رسد. یارانه مسافرت، تخفیف های ویژه در مراکز درمانی و تخفیف خرید در برخی از فروشگاه های زنجیره ای از دیگر مزایایی است که در اختیار بازنشستگان روس قرار می گیرد.

آلمان

هسته اصلی سیستم مزیت های رفاهی آلمان، نظام بیمه اجتماعی کامل و جامع است که بخش زیادی از کارگران آلمانی آن را پرداخت می کنند. این برنامه شامل سهم خدمات درمانی، بیمه بیکاری و بیمه دوران بازنشستگی است. هنگامی که افراد برای تمام این بخش ها هزینه ای را پرداخت می کنند (حدود 5.5 درصد از حقوق برای خدمات درمانی، سه درصد برای بیمه بیکاری و حدود 19 درصد برای بیمه بازنشستگی) تحت پوشش طیف وسیعی از مزیت ها قرار می گیرند که ارائه خدمات درمانی برای افراد سالخورده بخشی از آن به حساب می آید.

داروی رایگان و عینک تحت پوشش این سیستم قرار می گیرد و در نتیجه نیازی نیست افراد هزینه جداگانه ای برای آن بپردازند. البته این موارد جزو مزیت های این برنامه ها طبقه بندی نشده است.

 

میزان حقوق بازنشستگی آلمانی حدود نصف یا دو سوم خالص دریافتی آنها در زمان کار است. حدود 85 درصد از نیروی کاری این کشور در این سیستم ثبت شده اند. یکی دیگر از مزایای این سیستم این است که به صورت قانونی حداقل یا حداکثری برای حقوق بازنشستگی وجود ندارد.

سن معمول بازنشستگی در آلمان 67 سال است. زنانی هم که در زمان کار به دلیل باردار شدن و به دنیا آوردن بچه از محل کار خود مرخصی گرفته اند، در دوران بازنشستگی پاداش هایی از طرف دولت دریافت می کنند.

یکی از نقاط منفی این برنامه مسئله ای بود که سازمان توسعه و همکاری اقتصادی چندی پیش به آن پرداخت و بر اساس آن مشخص شد آلمان در بین کشورهای اروپایی و آمریکا، بیشترین تفاوت میان زنان و مردان را در پرداخت حقوق های بازنشستگی دارد. بر اساس این گزارش میانگین حقوق بازنشستگی برای مردان حدود 760 پوند است در حالی که این میزان برای زنان بازنشسته آلمانی به حدود 400 پوند می رسد.

فرانسه

سن قانونی بازنشستگی در فرانسه 62 سال است و آن هم برای آن دسته از افرادی که در فاصله سال های 1955 تا 1973 به دنیا آمده اند. با این حال، حقوق بازنشستگی کامل دولتی فقط در اختیار افرادی قرار می گیرد که بین 40 تا 43 سال کار کرده باشند؛ افرادی که بعد از سال 1973 به دنیا آمده اند، باید 43 سال کار کنند تا در 62 سالگی حقوق کامل بازنشستگی خود را دریافت کنند.

در موارد خاص مانند افرادی که زمانی را صرف نگهداری از والدین خود یا فردی معلول در خانه شان کرده اند، این امکان وجود دارد که فرد بدون توجه به مدت سال های فعالیت خود در 65 سالگی طلب حقوق بازنشستگی کند.

برای کارگران بخش خصوصی، حقوق کامل بازنشستگی بر اساس 25 سال از بهترین سال های کاری شان محاسبه می شود که در کنار آن هزینه تورم نیز به آنها داده می شود. برای نیروهای استخدام دولتی شرایط مناسب تر است؛ حقوق بازنشستگی آنها حدود 75 درصد از میانگین حقوق است که بر مبنای شش ماه پایانی کار محاسبه می شود. البته بر اساس اصلاحاتی که سال گذشته اجرایی شد، کارمندان دولتی برای دریافت حقوق کامل بازنشستگی باید دو سال بیشتر کار کنند که در این صورت به جای 41 سال باید 43 سال فعالیت داشته باشند.

بازنشسته های بیکار مجرد و متاهلی که حقوق بازنشستگی آنها به ترتیب کمتر از هفت هزار و 16 هزار پوند باشد این امکان را دارند هزینه ای را درخواست کنند که با عنوان «مزیت انسجام افراد مسن» شناخته می شود. هزینه ای که دولت به این افراد پرداخت می کند، برای فرد مجرد حدود 1800 و برای افراد متاهل نیز دو هزار پوند به صورت سالانه خواهد بود.