معنای دومی که اهل لغت برای زینب سلام‌الله علیها بیان کرده‌اند:«درخت تنهای تنومند در بیابان است» به راستی که ایشان شجره طبیبه هستند. درختی که ثمره‌های صبر و ایثارش هنوز در تاریخ و زندگی شیعه مشهود است. امام حسین علیه‌السلام نیز درباره ایشان فرمودند:«به درستی که تو در حقیقت از درخت نبوت و از معدن رسالت هست»(۱)
چند روایت خواندنی از زندگی حضرت زینب سلام‌الله علیها
از زندگی زینب سلام‌الله به خصوص در دوران کودکی ایشان، روایت‌های اندکی موجود است. که البته بعضی روایت‌ها نیز معتبر نیستند. آنچه در ادامه می‌خوانید چند روایت از دوران کودکی و زندگی ایشان است.
۱. دو نوع دوستی در قلب مومن جمع نمی‌شود
نقل شده است که حضرت زینب سلام‌الله علیها در کودکی برای پدر شیرین زبانی می‌کردند. او به پدر فرمود:«پدر! ما را دوست داری؟» امیرالمومنین علیه‌السلام فرمودند:«بله دختر عزیزم، فرزندان من جگرگوشه‌های من هستند» زینب سلام‌الله علیها لبخند شیرینی زد و فرمود:«پدر جان، دوگونه دوستی، در قلب مؤمن جمع نمی‌شود، دوستی خداوند و دوستی فرزندان. حال اگر ناگزیر از تعریف باشیم، برای ما شفقت و مهر است و برای خداوند دوستی خالص!» حضرت با شنیدن این سخن او را تحسین کرد.(۲)
۲.من صبر میکنم
روزی مهمانی به خانه امیرالمومنین علیه‌السلام آمدند. ایشان به همسر خود فرمودند:«اى فاطمه! آيا طعامى براى ميهمان در خانه داریم؟» حضرت زهرا سلام‌الله علیها فرمود:«تنها قرص نانی در خانه داریم که آن هم سهم دخترم زینب است» زینب سلام‌الله علیها که بیدار بود، گفت:«اى مادر، نان مرا براى ميهمان ببريد، من صبر میکنم» کودکی که چهار یا پنج سال بیشتر نداشت.(۳)
۳.تنها در آغوش برادر آرام می‌گرفت
از همان کودکی علاقه بسیاری به برادر داشت، تا جایی که وقتی گریه می‌کرد تنها در آغوش برادر آرام می‌گرفت. این رفتار مادر او را شگفت زده کرد. ایشان به حضرت رسول سلام‌الله علیها عرض کرد:«پدر من از چنین رفتاری تعجب میکنم. این گونه محبت بیش از حد معمول است. زینب بدون دیدن حسین شکیبایی ندارد و اگر بوی حسین را نشود، جان از تنش بیرون می‌رود»
از همان کودکی علاقه بسیاری به برادر داشت، تا جایی که وقتی گریه می‌کرد تنها در آغوش برادر آرام می‌گرفت. این رفتار مادر او را شگفت زده کرد. ایشان به حضرت رسول سلام‌الله علیها عرض کرد:«پدر من از چنین رفتاری تعجب میکنم. این گونه محبت بیش از حد معمول است. زینب بدون دیدن حسین شکیبایی ندارد و اگر بوی حسین را نشود، جان از تنش بیرون می‌رود»
رسول خدا صلی الله علیه و آله وقتی این حکایت را شنید، آه از سینه برکشید و اشک از چشمانس روان شد و فرمود:«ای نور چشم من، این دختر با حسین علیه السلام به سفر کربلا خواهد رفت و رنج‌ها خواهد دید»
حضرت زهرا سلام‌الله علیها پرسيد: «اى پدر! پاداش كسى كه بر مصايب دخترم زينب سلام‌الله علیها گريه كند كيست؟ پيامبر اكرم صلی‌الله علیه وآله فرمود: «پاداش او همچون پاداش كسى است كه براى مصايب حسن و حسين علیها السلام گريه مى‌كند.(۴)
۴. راوی خطبه فدکیه
حضرت زینب سلام الله علیها بر خلاف بعضی نقل‌ها زنی منزوی نبوده که هیچ کس قامت او را ندیده باشد. او از اصحاب رسول خدا بود که چهار یا پنج سال دوران ایشان را درک کردند. همچنین از حضرت زینب سلام‌الله روایت بسیاری نقل شده که معروف‌ترین آن خطبه فدکیه است. ایشان به همراه مادر خود در مجلس خطابه حضور پیدا میکنند و خطبه به آن بلندی را در حافظه ثبت کرده و حدیث میکنند. این در حالی است که تنها پنج سال سن داشتند. یعنی ایشان از همان سنین کودکی از محدثان زمان خود بوده‌اند.
حضرت زینب سلام الله علیها بر خلاف بعضی نقل‌ها زنی منزوی نبوده که هیچ کس قامت او را ندیده باشد. او از اصحاب رسول خدا بود که چهار یا پنج سال دوران ایشان را درک کردند. همچنین از حضرت زینب سلام‌الله روایت بسیاری نقل شده که معروف‌ترین آن خطبه فدکیه است. ایشان به همراه مادر خود در مجلس خطابه حضور پیدا میکنند و خطبه به آن بلندی را در حافظه ثبت کرده و حدیث میکنند. این در حالی است که تنها پنج سال سن داشتند. یعنی ایشان از همان سنین کودکی از محدثان زمان خود بوده‌اند.
۵. در فصاحت و بلاغت همانند پدر بود
مراتب علمی و قدرت آن بانوی بزرگوار در فصاحب و بلاغت همچون پدر بزرگوارش بود. تا به آنجا که پس از خطبه آتشین و پرمحتوای حضرت زینب سلام‌الله در کوفه، امام سجاد علیه‌السلام فرمودند:«یا عمه! اسکت انت بحمدالله عالمه غیرمعلمه و فهیمه غیرمفهمه؛ ای عمه! سکوت اختیار کن! تو به حمدالله دانشمندی هستی بدون آموزگار و دانایی هستی بدون یاد دهنده» مسلما چنین لقبی تنها از روی تعارف، از طرف امام سجاد علیه‌السلام به ایشان داده نشده و نشان دهنده جایگاه علمی حضرت زینب سلام‌الله علیها است. (۵)
۶. مقام معنوی حضرت زینب سلام‌الله علیها
مقام معنوی حضرت زینب سلام الله تا به آنجا بالا بود که به گفته حضرت سجاد علیه السلام با وجود تمام مصیبت‌ها و سختی‌‌ها در مسیر شام، حتی یک شب نماز شب او قضا نشد.
۷. میزان اعتماد و توکل حضرت زینب سلام‌الله علیها از زبان حضرت سجاد علیه‌السلام
حضرت سجاد درباره میزان اعتماد و توکل حضرت زینب به خدا فرمودند:«هيچ‌گاه چيزی از امروز برای فردای خود نيندوخت»(۶)
پی‌نوشت‌ها:
۱. محمدی اشتهاردی، محمد، حضرت زینب(س) فروغ تابان کوثر، تهران، انتشارات برهان، چاپ دوم، ۱۳۷۵ش، ص۱۹ به نقل از الخصائص الزینبیه.
۲. مستدرک الوسائل , ج ٬۲ ص ۶۲۶
۳. رياحين الشريعة ، ج ۳، ص ۶۴
۴. وفيات الائمه، صفحه ۴۳۱
۵. مجلسی، محمد باقر، بحارالأنوار، بیروت، موسسه الوفاء، چاپ دوم، ص۱۴۰۳ق، ج۴۵، ص۱۶۴٫
۶. وفيات الأئمه، ص۴۴۱
