جالب ترین جریمه های مجرمین به جای حبس+عکس

به گزارش بلاغ، در چند ماه اخیر قضات بسیاری در سراسر کشور برای مجرمانی که به خاطر تخلفات مختلف و عبور از خط قرمزهای قانونی راهی دادگاه شده بودند، از مجازات هایی جز مجازات های معمولی استفاده کردند. مجازات هایی که این روزها بارها درباره آنها شنیده ایم و به مجازات جایگزین معروفند.

قضات به جای این که مجرمان کاملا معمولی و بدون سابقه کیفری را به حبس محکوم کنند و آنها را به زندان بفرستند از مجازات جایگزین مثل انجام ساعت ها خدمت در محیط زیست، پژوهش درباره حیوانات، خط کشی خیابان ها و ... استفاده کردند و به این ترتیب این افراد حالا باید تن به این خدمات عمومی بدهند تا بیشتر از عواقب کار خلافی که مرتکب شده اند باخبر شوند. در این گزارش به مرور چند نوع از مجازات های جایگزین که در هفته های اخیر از سوی قضات صادر شده، پرداخته ایم.

1. خط کشی خیابان ها

چندی پیش متهمی که در یک صحنه تصادف چند نفر را مجروح و متواری شده بود با تلاش های پلیسی دستگیر شد و 22 آذر ماه پای میز محاکمه قاضی سلیمان عفیف نشست؛ یکی از قضات خلاق دادگستری بندرعباس که خوب می داند با مجرمانی که از قانون تخطی می کنند و قوانین راهنمایی و رانندگی را زیر پا می گذارند چه کند.

این در حالی بود که مجرم که رضایت شاکیان را از قبل جلب کرده بود، باید به خاطر جنبه عمومی جرمی که مرتکب شده بود، سه ماه به زندان می افتاد اما وقتی با قاضی سلیمان عفیف روبرو شد و در جریان حکمی که او برایش صادر کرد قرار گرفت، حسابی شوکه شد. او به جای حبس محکوم به انجام 270 ساعت خط کشی خیابان های بندرعباس شده بود و هیچ راه فراری از زیر بار این حکم نداشت.

به نظر قاضی پرونده، متهم که مسافرکشی متاهل و پدر پنج فرزند بود، با رفتن به زندان یا پرداخت جزای نقدی نه تنها متنبه نمی شد بلکه زندگی خانواده اش را با مشکل روبرو می کرد اما او حالا باید روزی چهار ساعت خیابان ها را خط کشی می کرد و در مجموع حکم 270 ساعت خط کشی خیابان ها را از سر می گذراند اما چرا روزی چهار ساعت خط کشی؟

به گفته قاضی این پرونده از آنجا که متهم متاهل بود و باید مخارج زندگی اش را تامین می کرد، پس از چهار ساعت می توانست به کار روزمره اش بپردازد و امرار معاش کند تا این طوری خانواده اش نیز متضرر نشوند. قاضی سلیمان عفیف در این باره می گوید: «اگر پدر این خانواده را محکوم به زندان و جزای نقدی می کردم، سرپرست خانواده از فرزندانش دور و زمینه برای ایجاد آسیب های اجتماعی دیگر فراهم می شد.»

این در حالی بود که قاضی پرونده تا به حال رانندگان خاطی و مجرم بسیاری را به چنین مجازاتی محکوم کرده است اما او دلیل این که چرا در میان همه مجازات های جایگزین حبس، خط کشی خیابان ها را برای آنها در نظر می گیرد، می گوید: «تصادفات رانندگی معمولا با تخریب علائم و تجهیزات راهنمایی و رانندگی به سازمان حمل و نقل و ترافیک خسارت وارد می کند، به همین خاطر معرفی مجرمان رانندگی برای جبران خسارت به این سازمان هم با استقبال مسئولان آن سازمان همراه است و هم آنها نظارت دقیقی بر اجرای مجازات راننده متخلف دارند. ضمن این که مجرمی که در حال خط کشی معابر است به طور حتم با موقعیت های خطرناکی مواجه می شود که رانندگانی مثل خودش به وجود می آورند و در نتیجه این اتفاق جنبه بازدارندگی دارد و موجب اصلاح فرد و پی بردن به اشتباهش نیز می شود.»

قاضی سلیمان عفیف اعتقاد بسیاری به مجازات های جایگزین حبس دارد و می گوید هدف او از این کار، اصلاح مجرم و کاهش جرائم است نه رفع تکلیف.

2. کاشت و مراقبت دو ساله از درخت ها

28 آبان بود که متهمی با حکم سبز قاضی پرونده اش به کاشت و مراقبت از درختان محکوم و در پی آن شوکه شد. این حکم توسط یک قاضی در سوسنگرد خوزستان اعمال شد و متهم پرونده ای که در بهار سال گذشته اقدام به قطع 34 اصله درخت در حاشیه جاده سوسنگرد – اهواز کرده بود، توسط ماموران شناسایی و دستگیر شد.

او که تصور می کرد قاضی او را به پرداخت جزای نقدی یا حتی محکومیت حبس محکوم کند، تصورش را نمی کرد که با صدور حکمی عجیب پرونده اش مختومه شود. قاضی با مطالعه پرونده این مرد متوجه شده بود که او اقدام به قطع درختانی کرده بود که بیش از 15 سال از عمرشان می گذشت. درختانی ارزشمند که زیبایی خاصی به منطقه و مسیر جاده داده و به خنک شدن آب و هوای آنجا کمک کرده بودند اما حالا با قطع شدن آنها، همه این مزایا نیز از بین رفته بود.

به همین خاطر قاضی سوسنگردی، متهم را علاوه بر پرداخت جزای نقدی و یک روز حبس تعزیری به کاشت دو برابر درختان قطع شده یعنی 68 اصله درخت در همان مکان محکوم کرد. بر اساس این حکم متهم باید در طول دو سال از درختان کاشته شده حفاظت و نگهداری کند.

3. محکومیت به تحقیق و پژوهش

حکم جایگزین دیگری که در ماه های اخیر صادر شده و حسابی سروصدا کرده، مربوط می شود به یک قاضی در شهرستان اردکان. اوایل آبان ماه بود که ماموران یگان حفاظت محیط زیست شهرستان اردکان در حال گشت زنی در منطقه شکار ممنوع، متوجه فرد مشکوکی شدند و به بازرسی خودروی او پرداختند. این مرد 52 مرغ مینا را شکار کرده و در ماشین خود جا داده بود.

متهم همان موقع دستگیر و تحویل مراجع قانونی شد. قاضی پس از رسیدگی به پرونده ابتدا متهم را به تحمل 91 روز حبس تعزیری محکوم کرد اما وقتی با ابراز ندامت او روبرو و متوجه شد که متهم هیچ گونه سابقه کیفری دیگری نداشته، حکم جایگزین حبس را برای او در نظر گرفت.

قاضی در این حکم علاوه بر محکومیت متهم به دو سال حبس تعلیقی اعلام کرد که او در مدت شش ماه نخست باید به اداره کل محیط زیست محل سکونتش در کرمان مراجعه کرده و در خصوص محیط زیست ایران، انواع گونه های وحشی و محافظت شده و کمیاب، چگونگی نگهداری و رسیدگی به آنها، همچنین نوع نگاهی که باید به محیط زیست و جانداران در کشور داشت، تحقیق کامل و جامعی را انجام داده و نتایج این تحقیق را با دستخط خود در 25 صفحه به صورت مکتوب تهیه کند.

سپس متهم آموزش و یادگیری های خود را طی حداقل 15 دقیقه به رییس اداره محیط زیست کرمان ارائه دهد و بعد از دریافت گواهی آموزشی از آنها، این گواهی را به قاضی اجرای احکام تحویل دهد تا حبس تعلیقی او متوقف شود.

4. پاکسازی به جای زندان

اما این تنها حکم محیط زیستی و جایگزین حبس نبود که یک قاضی در کشور برای متهم پرونده اش صادر می کرد. شانزدهم آذر ماه نیز یک مجرم گنبدی به هزار ساعت کار در محیط زیست محکوم شد. این مجرم 25 ساله به دلیل مجروح کردن فردی، به تحمل یک سال حبس و پرداخت دیه به شاکی محکوم شده بود اما این مجرم پس از گرفتن رضایت شاکی پرونده و تحمل چهار ماه حبس با ابراز پشیمانی از دادگاه خواستار تجدید نظر در حکمش و تبدیل آن به انجام خدمات عمومی شد.

قاضی شعبه 102 کیفری گنبد کاووس نیز پس از بررسی درخواست متهم پرونده او را به انجام هزار ساعت خدمات عمومی رایگان در منطقه محکوم کرد. بر اساس این حکم متهم می بایست به پاکسازی محیط زیست، مراتع، جنگل ها، رودخانه و ... تحت نظر سازمان حفاظت محیط زیست منطقه بپردازد و هر چقدر زمان بیشتری را در روز به این کار اختصاص می داد یک قدم بیشتر به آزادی و بازگشت به زندگی گذشته اش نزدیک می شد، آن هم در حالی که متهم یاد می گرفت بیشتر به قوانین محیط زیستی اهمیت بدهد و در حفاظت از آن تلاش کند؛ قوانینی که انجام دادن آنها به مرور زمان برای متهم عادت می شد حتی پس از گذراندن دوران محکومیت او.

5. تکلیف سخت قاضی برای دانش آموز

نوبتی هم که باشد نوبت قاضی معروف شهرستان گمیشان واقع در استان گلستان است. قاضی که به خاطر صدور حکم های جایگزین برای مجرمان، نامش سر زبان ها افتاده و خیلی از محکومان با مجازات های سخاوتمندانه این مرد آشنایی دارند؛ مثل متخلف نوجوانی که به خاطر زیر پا گذاشتن قوانین راهنمایی و رانندگی مجبور شد محکومیت عجیبی را از سر بگذراند.

همه چیز از وقتی شروع شد که این نوجوان 14 ساله در یکی از مناطق شهرستان مرزی گمیشان به دلیل تخلف از مقررات و رانندگی با موتورسیکلت بدون داشتن گواهینامه بازداشت و به دادسرا معرفی شد. در پی این اتفاق و با مشخص شدن حکم متهم، رییس شعبه اول دادگاه عمومی گمیشان مجرم 14 ساله را تحویل خانواده اش داد اما این پایان ماجرا نبود چرا که او بر اساس رأی صادره باید به مدت یک هفته هنگام اجرای مراسم صبحگاهی مدرسه و با نظارت مدیر مدرسه و در حضور همه دانش آموزان از رانندگی با موتورسیکلت بدون داشتن گواهینامه اظهار ندامت می کرد.

طبق این رأی، دانش آموز متخلف باید از دوستان و هم مدرسه ای های خود در طول این یک هفته درخواست می کرد که اگر زیر قولش بزند، آنها به او یادآوری کنند که بدون گواهینامه نباید موتورسواری کند.

اما این همه حکمی نبود که برای این نوجوان متخلف از سوی قاضی پرونده اش صادر شد چرا که عذرخواهی از اهالی منطقه ای که جرم در آن محدوده رخ داده بود تکلیف دیگری بود بود که قاضی برای متهم 14 ساله در نظر گرفته بود. قاضی پرونده از این جهت این حکم را برای نوجوان متخلف صادر کرده بود چرا که به اعتقاد او و بر اساس آمار نیروی انتظامی، بیشتر کشته شدگان حوادث رانندگی در مناطق مختلف استان گلستان مربوط به موتورسواری جوانان و نوجوانان در این استان بوده و اطلاع رسانی و فرهنگ سازی در این زمینه، می تواند باعث کاهش آمار تصادفات شود.

6. تمیزکاری مدرسه

متهم نوجوانی که اقدام به سرقت پیراهن ورزشی و توپ فوتبال از مدرسه خود کرده بود خبر نداشت که بعد از شناسایی، دستگیری و تحویلش به مراجع قضایی مجبور است به جای حبس زیر و بم مدرسه را تمیزکاری کند تا بار دیگر فکر دزدی به سرش نزند.

از آنجا که متهم این پرونده به جرم خود اقرار کرده بود و سابقه کیفری هم نداشت، قاضی شعبه اول دادیاری دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان گرمه در هجدهم تیر ماه 95 این پسر نوجوان را به مدت یک ماه و در روزهای دوشنبه و چهارشنبه به تمیز کردن مدرسه ای که از آنجا سرقت انجام داده بود، محکوم کرد. همچنین گزارش کار متهم نیز باید به مدیر مدرسه ارائه می شد تا او حکم خود را بی هیچ کم و کاستی پشت سر بگذارد.

به اعتقاد قاضی پرونده این حکم در جهت بازدارندگی نوجوان متخلف انجام شد تا با تاثیرگذاری این حکم روی متهم، او دیگر سراغ سرقت نرود.

7. مواد یا سواد؟

شاید شنیدن این خبر که یک مجرم که به اتهام حمل مواد مخدر دستگیر شده بود، مجبور شد باسواد شود برای تان عجیب باشد اما این اتفاق همین چند وقت پیش یعنی در بیست و سوم آذر ماه برای متهمی نوجوان در شیراز رخ داد و قاضی پرونده به جای حبس، متهم را محکوم به یادگیری سواد در مدت یک سال کرد.

این حکم از سوی قاضی داد گاه کیفری دو شیراز برای نوجوانی صادر شد که به اتهام حمل یک گرم شیشه راهی زندان شده بود اما شانس با او یار بود که قاضی مجازات جایگزین حبس برای او در نظر گرفت چرا که سن متهم کم بود و از آنجا که سواد کافی نیز نداشت، قاضی او را به یادگیری سواد به مدت یک سال در کانون اصلاح و تربیت شیراز محکوم کرد چرا که به اعتقاد او اگر این پسربچه سواد یاد بگیرد، امکان این که سراغ جرم برود خیلی کم است و حبس فقط به مشکلات اخلاقی او دامن خواهد زد.