به گزارش
بلاغ، سبک زندگی پیشوای ششم شیعیان امام صادق(ع) در تمامی زمینههای زندگی، بهترین دستورات را در تغییر منشها، رفتارها و معیارها بدون محدودیت زمانی ارائه داده است. ایشان با 65 سال عمر پر برکت و قرار داشتن فترت در دستگاه خلافت، توانستند بساط افاضه و تعلیم را بگسترانند و با نشر و پخش حقایق اسلام، گوشه ای از سبک زندگی خود را نیز به مردم ارائه دهند. از این رو سبک زندگی این امام بزرگوار می تواند الگوی مناسبی برای سبک زندگی اسلامی باشد که در ادامه مطلب به قطرهای از این اقیانوس بی کران اشاره میکنیم.
-رسیدگی به امور خانواده: خانواده عنصر اصلی تشکیل دهنده جامعه بوده و نقش بسیار مهمی در کاهش و یا افزایش آسیبها و جریانات انحرافی و اجتماعی ایفا میکند. تحقیقات نشان میدهد که هر اندازه به خانواده و وظایف پیش بینی شده برای افراد آن توجه صورت پذیرد و اجرایی شود، جامعه به همان اندازه به سمت آرمانی شدن پیش خواهد رفت.امام صادق(ع) میفرماید: اعضای خانواده یک مرد همانند اسیر اویند. پس هر کسی که خداوند متعال نعمتی به او عطا کند، باید به خانواده( و زیر دستان) خود گشایشی در زندگی ایجاد کندکه اگر چنین نکند ممکن است این نعمت از دست او خارج شود.(کشف الغمه، ج2، ص207)
در روایت دیگری امام صادق(ع) شیعیان را به خوشرفتاری با خانواده سفارش نموده و ضمن برشمردن فایده آن میفرماید:هر کس با خانواده خود خوشرفتاری نماید، عمرش طولانی خواهد شد.(همان، ج2، ص208)
-اصل ولایت پذیری: از جمله مبانی و اصولی که اساس مذهب شیعه بر اساس آن شکل گرفته است، اعتقاد به ولایت و ولایت پذیری میباشد. در آیات و روایات ولایت الهی اصل و اساس مکتب اسلام معرفی شده است. چرا که اگر این پایه در میان مسلمین محکم و استوار نباشد، تقویت پایههای دیگر امکان پذیر نمی باشد.امام صادق(ع) میفرماید: خداوند شیعیان ما را رحمت کند که از زیادی سرشت ما آفریده شدهاند و با آب ولایت ما عجین گشتهاند. آنان به خاطر اندوه(و غصههای) ما غمناک میشوند و با شادی ما شاد میگردند.(شجره طوبی، ج1، ص3)
-زهد و ساده زیستی: یکی از مهمترین کلیدهای سعادت در دنیا و آخرت، دوری از دنیا و دلبستگی نداشتن به امور دنیوی میباشد.با اندکی جستجو در مشکلات و گرفتاریهایی که گریبان گیر انسانها در زندگی دنیوی شده است در می یابیم که بسیاری از این مشکلات ریشه در دلداگی و دلبستگی به امور دنیوی دارد. همچنین برای رسیدن به درجات عالی انسانی و الهی نیز بهترین راه، عبور از دنیا و آلوده نشدن به آن می باشد. از آنجا که دلبستگی به دنیا و تعلقات آن مانع رسیدن به کمال حقیقی است، مردان الهی همیشه زهد و قناعت را در متن برنامه های خود داشته اند و ساده زیستی، بی پیرایگی و پرهیز از جلوه های دنیوی و زرق و برق آن که از شاخص ترین ویژگی های آنان است، همواره این سخن گهربار امام صادق(ع) را آویزه گوش خود دارند که فرمود:
اگر دوست داری که در درگاه الهی با خداوند متعال همنشین شوی و در بهشت در جوار حضرت باریتعالی مسکن گزینی، باید دنیا (و مظاهر آن) در نظر تو خوار باشد و مرگ را همیشه نصبالعین خود قرار بده و برای خود چیزی ذخیره نکن و بدان آنچه قبلاٌ( از اعمال صالح) تقدیم داشتهای به حال تو سودمند خواهد بود و از کارهای نیک که انجام آن را به تاخیر انداختهای ضرر خواهی کرد.(تحف العقول، ص304)
-کرامت نفس: از جمله راهکارهایی که متضمن وصول به سعادت و شادکامی میباشد، کرامت نفس و فاصله گرفتن از خواری و ذلت میباشد. اگر فردی طالب رسیدن به سعادت و مقامات عالیه میباشد، باید برای خود کرامت و عزت نفس قائل باشد. بسیاری از افرادی که در دام گناه و معصیت گرفتار میشوند، از جمله افرادی هستند در این خصوص ضعف دارند. چرا که اگر این افراد برای خود عزت و ارزش قائل بودند، هرگز جایگاه ممتاز و متمایزی که نزد خداوند تحصیل نموده بودند را با گناه و ذلت تباه نمیکردند.
امام صادق(ع) در این خصوص می فرماید: شیعیان ما(از فرط ذلت) همانند سگ زوزه نمیکشند و مانند کلاغ طمع نمیکنند .....آنان هیچ گاه به سوی دشمنان ما دست(ذلت) دراز نمیکنند گرچه از گرسنگی بمیرند.(همان،ص303)
-استقامت و پایداری: یکی از سفارشات مورد تاکید کلام الله مجید و روایات ماثوره، ایستادگی و پایداری بر روی آرمانها، آداب و سنن اسلامی میباشد. امام صادق(ع) در روایات متعددی، ایستادگی و استقامتی را که همراه با آگاهی،شناخت، معرفت و بصیرت همراه باشد را همواره به شیعیان و پیروان خود توصیه میکردند و میفرمودند: اگر شیعیان ما در راه حق استقامت ورزند، فرشتگان آسمان با آنان دست میدهند، ابرها(ی رحمت) بر سر آنان سایه میافکنند و سیمایشان همانند روز روشن میدرخشد و از زمین و آسمان روزی میخورند و هیچ خواستهای از خداوند نخواهند داشت مگر این که خداوند متعال به آنان عطا میکند.(تحف العقول، ص 302)
بدین ترتیب امام صادق(ع) در مدت 34 سال امامت با برکت خویش نقش شایستهای در گسترش فرهنگ حیات بخش اسلام داشته ورهنمودهای راهگشای ایشان در زمینه سبک زندگی، زینت بخش صفحات زندگی آن حضرت و برگ زرینی در تاریخ شیعه میباشد. والسلام